Cửu: Chín, thứ chín. Trùng: Từng, lớp. Thiên: Trời.

Chúng ta có 2 trường hợp:

• Cửu Trùng Thiên là 9 từng Trời nơi cõi thiêng liêng,

• Cửu Trùng Thiên là cái đài hình 8 cạnh có 9 từng đặt tại sân Ðại Ðồng Xã trước Tòa Thánh Tây Ninh.

1. Cửu Trùng Thiên nơi cõi thiêng liêng:

Cửu Trùng Thiên là chín từng Trời nơi cõi thiêng liêng.

Ngó Cực Lạc theo huờn Xá lợi, Cửu Trùng Thiên mở lối qui nguyên.

Tên của mỗi từng Trời trong Cửu Trùng Thiên được định rõ trong 9 bài Kinh Tuần Cửu, từ Nhứt Cửu đến Cửu Cửu, kể ra sau đây từ thấp dần lên cao:

• Từng Trời thứ 1:trên từng Trời nầy có Vườn Ngạn Uyển do Nhứt Nương DTC cai quản.

• Từng Trời thứ 2: trên từng Trời nầy có Vườn Ðào Tiên của Ðức Phật Mẫu do Nhị Nương cai quản.

• Từng Trời thứ 3: tên gọi là Thanh Thiên.

• Từng Trời thứ 4: Huỳnh Thiên.

• Từng Trời thứ 5: Xích Thiên.

• Từng Trời thứ 6: Kim Thiên.

• Từng Trời thứ 7: Hạo Nhiên Thiên, do Ðức Chuẩn Ðề Bồ Tát và Phổ Hiền Bồ Tát cai quản.

• Từng Trời thứ 8: Phi Tưởng Thiên, do Ðức Từ Hàng Bồ Tát cai quản.

• Từng Trời thứ 9: Tạo Hóa Thiên, do Ðức Phật Mẫu cai quản và Ðức Phật Mẫu chưởng quản tất cả 9 từng Trời của Cửu Trùng Thiên.

Việc giải thích Cửu Trùng Thiên căn cứ trên 9 bài Kinh Tuần cửu hoàn toàn phù hợp với 4 điều kể ra sau đây:

1. Phù hợp với Thuyết đạo của Ðức Phạm Hộ Pháp:

Ðức Phạm Hộ Pháp thuyết đạo nhiều lần xác định Tạo Hóa Thiên là từng Trời thứ 9 trong Cửu Trùng Thiên.

Trong quyển I Thuyết đạo Ðức Hộ Pháp, trang 64, Ngài giải thích bài Phật Mẫu Chơn Kinh tại Cửu Long Ðài trước Báo Ân Từ lúc 4 giờ chiều ngày 15-8-Ðinh Hợi (1947) xin chép ra:

"Từng Trời thứ chín gọi là Tạo Hóa Thiên có vị cầm quyền năng tạo đoan gọi là Thiên Hậu, nắm cả Kim Bàn, tức là nắm đẳng cấp thiêng liêng điều khiển chơn linh gọi là Phật Mẫu Diêu Trì."... ... ...

2. Phù hợp với 2 danh hiệu của Ðức Phật Mẫu:

Ðức Phật Mẫu có hai danh hiệu: Cửu Thiên Huyền Nữ và Cửu Thiên Nương Nương.

Chữ Cửu Thiên có nghĩa là từng Trời thứ 9.

Cửu Thiên Huyền Nữ, theo từ ngữ, có nghĩa là: Người phụ nữ huyền diệu nơi từng Trời thứ 9.

Cửu Thiên Nương Nương là Bà Thiên Hậu ở từng Trời thứ 9, đó là từng Trời Tạo Hóa Thiên.

3. Trong Tang lễ của Chức sắc hàng Tiên Vị, liên đài được đặt trên Cửu Trùng Thiên nơi Ðại Ðồng Xã:

Các Chức sắc Ðại Thiên phong bên CTÐ từ phẩm Ðầu Sư đổ lên, hay bên HTÐ từ phẩm Thập nhị Thời Quân đổ lên, khi đăng Tiên, thể xác được liệm vào liên đài.

"Liên đài được quàn tại biệt điện của mỗi vị một đêm, Báo Ân Từ một đêm, Ðền Thánh một đêm, và Cửu Trùng Thiên một đêm. Hội Thánh sẽ cử hành Lễ Tiểu Tường, Ðại Tường, kỷ niệm hằng năm và xây tháp. Không có làm Tuần Cửu và hành pháp Ðộ Thăng." (Trích trong Quan Hôn Tang Lễ 1976)

Chúng ta để ý, trong nghi thức tế lễ nầy, liên đài được đặt trên Cửu Trùng Thiên ở Ðại Ðồng Xã, không làm Tuần Cửu, chỉ làm Tiểu Tường và Ðại Tường, không hành pháp Ðộ Thăng.

Ðiều nầy cho chúng ta biết rằng: Chức sắc hàng Tiên vị thì đã có đủ công đức để chơn thần vượt lên khỏi Cửu Trùng Thiên (mới được ngồi trên Cửu Trùng Thiên) nên không cần phải làm Tuần Cửu và Phép Ðộ thăng.

Hội Thánh làm Lễ Tiểu Tường, tức là đưa linh hồn lên từng Trời Hư Vô Thiên. Vậy Hư Vô Thiên phải ở phía trên Cửu Trùng Thiên, chớ không thể ở trong Cửu Trùng Thiên được, và chính đó là từng Trời thứ 10.

Vậy, Hư Vô Thiên là từng Trời thứ 10, nằm bên trên Cửu Trùng Thiên. Theo Di Lạc Chơn Kinh, từng Trời Tạo Hóa Thiên ở ngay bên dưới Hư Vô Thiên, nên Tạo Hóa Thiên là từng Trời thứ 9 trong Cửu Trùng Thiên.

4. Thập nhị Thiên: 12 từng Trời.

Theo bài ghi thuật lại cuộc lễ đặt khuôn tượng Tam Thánh và Ðức Phạm Hộ Pháp trấn Thần tượng Tam Thánh nơi Tòa Thánh Tây Ninh, Ðức Hộ Pháp có nói: "Bây giờ chúng ta chỉ thông công với các Ðấng trong Cửu Thiên Khai Hóa, rồi đây, cũng có ngày Bần đạo kêu lên Ðức Di-Lạc ở từng thứ 11 chưa biết chừng, khi ấy sẽ phải dùng đến 11 cây nhang, chớ không phải 9 cây nữa."

Vậy thì Ðức Di Lạc Vương Phật ở từng Trời thứ 11.

Theo Di Lạc Chơn Kinh, hai từng Trời: Hỗn Nguơn Thiên và Hội Nguơn Thiên do Ðức Di Lạc Vương Phật chưởng quản, nên từng Trời thứ 11 chính là Hội Nguơn Thiên và Hỗn Nguơn Thiên là từng Trời thứ 12.

Tóm lại:

• Bên dưới là Cửu Trùng Thiên (9 từng Trời)

• Kế trên là từng Trời thứ 10: Hư Vô Thiên, do Ðức Nhiên Ðăng Cổ Phật chưởng quản.

• Kế tiếp là từng Trời thứ 11: Hội Nguơn Thiên.

• Trên hết là từng Trời thứ 12: Hỗn Nguơn Thiên.

Hai từng Trời 11 và 12 do Ðức Di-Lạc chưởng quản.

12 từng Trời ấy được gọi chung là Thập nhị Thiên. Trong Thập nhị Thiên có Cửu Trùng Thiên.

Các Ðấng Thần, Thánh, Tiên, Phật khai hóa Cửu Trùng Thiên được gọi là Cửu Thiên Khai Hóa.

Các Ðấng Thần, Thánh, Tiên, Phật khai mở Thập nhị Thiên được gọi chung là Thập nhị Khai Thiên.

2. Cửu Trùng Thiên tại Ðại Ðồng Xã:

Trước Tòa Thánh Tây Ninh có một sân rất rộng, gọi là Ðại Ðồng Xã. Giữa Ðại Ðồng Xã, Hội Thánh có xây dựng một cái đài 9 nấc như cầu thang đi lên, hình 8 cạnh Bát quái đều nhau, sơn ba màu đạo: 3 nấc thấp nhất sơn màu đỏ, 3 nấc giữa sơn màu xanh và 3 nấc trên sơn màu vàng. Ðài nầy tượng trưng Cửu Trùng Thiên nên được gọi là Ðài Cửu Trùng Thiên.

Khi có tế lễ Chức sắc Ðại Thiên phong hàng Tiên vị qui liễu, Hội Thánh cho dựng bên trên Ðài Cửu Trùng Thiên một cái nhà rộng có 8 cột cao khoảng 12 mét đứng theo hình Bát Quái, nóc nhà có 8 mái tạo thành 8 cung Bát Quái. Tại mỗi cung có vẽ một bức tranh lớn nói lên ý nghĩa của mỗi cung theo Bát Quái đồ:

• Cung Càn: vẽ cảnh Rồng bay trên mây.

• Cung Khảm: vẽ cảnh biển cả mênh mông.

• Cung Cấn: vẽ cảnh núi non.

• Cung Chấn: vẽ cảnh sấm chớp.

• Cung Tốn: vẽ cảnh bão tố.

• Cung Ly: vẽ cảnh núi phun lửa.

• Cung Khôn: vẽ cảnh con trâu cày đất.

• Cung Ðoài: vẽ cảnh đầm nước, ao hồ.

Tám cột được Ban Mỹ Thuật trang trí rất khéo léo, dùng các thứ trái cây và bông hoa kết thành hình rồng vấn khúc.

Nối liền với nhà Bát Quái là một rạp lễ rộng chừng 10 mét, cao khoảng 8 mét và dài khoảng 24 mét.

Liên đài của Chức sắc Ðại Thiên phong được đặt lên đài Cửu Trùng Thiên để tế lễ. Ấy là cách lấy hình thức tại thế gian (Thể pháp) để tượng trưng sự mầu nhiệm thiêng liêng (Bí pháp) là Chức sắc hàng Tiên vị đã dày công với Ðạo, có nhiều công đức, nên không đi từ từ qua Cửu Trùng Thiên nhờ các bài Kinh Tuần Cửu, mà vượt thẳng lên Cửu Trùng Thiên vào chầu Ðức Phật Mẫu nơi Tạo Hóa Thiên.

Ðó là tiêu biểu cho sự giải thoát khỏi kiếp luân hồi nhờ công đức tu hành, và lập được Thiên vị nơi cõi thiêng liêng.

Ðài Cửu Trùng Thiên nơi Ðại Ðồng Xã còn được Hội Thánh dùng làm nơi thiêu hài cốt của chư vị Chức sắc Ðại Thiên phong, lấy tro xá lợi đem bỏ vào hủ, đặt nơi bàn thờ trong Hầm Bát Quái của Tòa Thánh. (Xem: Cực Lạc Thái Bình)

■ Ngày 15-1-Ất Mùi (dl 7-2-1955), Ðức Hộ Pháp đứng chủ lễ hỏa thiêu tại đài Cửu Trùng Thiên hài cốt của 4 vị:

• Ðức Quyền Giáo Tông Lê Văn Trung.

• Nữ Ðầu Sư Hương Thanh.

• Thượng Phẩm Cao Quỳnh Cư.

• Ngọc Ðầu Sư Ngọc Trang Thanh.

■ Ngày 17-8-Bính Thìn (dl 10-9-1976), Ngài Bảo Ðạo Hồ Tấn Khoa tổ chức lễ hỏa thiêu hài cốt của 4 vị:

• Bảo Ðạo Ca Minh Chương.

• Tiếp Ðạo Cao Ðức Trọng.

• Ðầu Sư Thái Thơ Thanh.

• Bảo Văn Pháp Quân Cao Quỳnh Diêu.

Xin chép ra sau đây Chương trình hành Lễ Hỏa thiêu và việc thỉnh xá lợi để thờ nơi Hầm Bát Quái và phần tro còn lại đem đổ xuống sông Cẩm Giang ở Bến Kéo.