Sau đây là những quan niệm sai lầm về Phật giáo mà nhiều người thường mắc phải.
Phật Giáo Dạy Rằng Không Có Gì Tồn Tại
Nhiều nhà phê bình đã chống lại tuyên bố “không có gì tồn tại” của Phật giáo. Nếu không có gì tồn tại, các nhà phê bình hỏi, vậy thì ai là người khẳng định điều gì đó không tồn tại?
Tuy nhiên, Phật giáo không dạy rằng không có gì tồn tại. Nó thách thức sự hiểu biết của chúng ta về cách mọi thứ tồn tại. Đức Phật dạy rằng, không có một cái gì đó vĩnh cửu, không thể tách rời, tự trị – mọi thứ tồn tại là nhờ tương tác lẫn nhau, không có gì tự tồn tại.
Ngộ nhận về lời dạy này chủ yếu đến từ một sự hiểu lầm về học thuyết Vô ngã (anatta) và phiên bản mở rộng của nó trong Đại thừa là Tánh không (shunyata). Phật giáo không nói “không có gì tồn tại”, thay vào đó, nó cho chúng ta thấy sự hiểu biết của chúng ta về sự tồn tại là rất hạn chế và một chiều.
Phật Giáo Nói Rằng Tất Cả Là Một
Mọi người có thể đã nghe qua câu chuyện đùa về những gì mà Đức Đạt Lai Lạt Ma đã nói với một người bán pizza – “Hãy cho tôi một cái chứa tất cả mọi thứ.” Phật giáo có dạy tất cả chúng ta là một không?
Trong kinh Đại Duyên (Maha-nidana), Đức Phật dạy rằng không chính xác khi nói ngã là hữu hạn, nhưng cũng không chính xác khi nói ngã là vô hạn.
Trong kinh này, Đức Phật khuyên chúng ta không nên giữ quan điểm về việc ngã là cái này hay cái kia. Vì như thế chúng ta sẽ rơi vào ý tưởng rằng, cá nhân chúng ta là một trong nhiều bộ phận cấu thành của một thứ, hoặc rằng “cái tôi” của chúng ta chỉ là phiên bản giả tạm của một bản ngã vô hạn. Lời dạy này phủ định lại thuyết Brahman của Ấn Độ giáo.
Phật Giáo Nói Rằng Sau Khi Chết Thì Linh Hồn Sẽ Đi Đầu Thai
Nếu bạn định nghĩa luân hồi là sự chuyển hóa linh hồn từ thân thể cũ đã chết đi sang thân thể mới thì không đúng, Đức Phật không dạy một giáo lý về luân hồi theo cách đó. Ngài nói rằng, không có linh hồn để chuyển hóa.
Tuy nhiên, có một học thuyết Phật giáo nói về sự tái sinh. Theo giáo lý này, đó là “nhóm năng lượng” hoặc “nhóm điều kiện” tạo nên cuộc sống này sẽ được tái sinh thành một cuộc sống khác, không phải là linh hồn.
“Người chết ở đây và được tái sinh ở nơi khác không phải là cùng một người, cũng không phải người khác,” vị học giả Phật giáo Nguyên Thủy, Walpola Rahula chia sẻ.