Sức Mạnh Của Nghiệp Báo

“Đã mang lấy nghiệp vào thân

Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa”.

Nghiệp là hành động có tác ý. Tất cả hành động, lời nói, ý nghĩ có tác ý được gọi là nghiệp. Thông thường, nghiệp được tạo tác trên cơ sở của thân, khẩu và ý. Tất nhiên, cả ba nghiệp trên đều xuất phát từ ý hay còn gọi là tâm. Như thế, khi xét đến nghiệp của một con người là xét đến thân nghiệp, khẩu nghiệp và ý nghiệp. Hay nói cách khác, nghiệp là một lực hút và 1 lực đẩy. Nếu giữa sáu căn khi tiếp xúc với sáu trần là lực hút sẽ tạo ra nghiệp, ngược lại nếu sáu căn khi gặp sáu trần là lực đẩy thì nghiệp không phát sinh.

1) Phân loại nghiệp:

Trước hết, giáo lý về nghiệp được chia thành hai loại: nghiệp do vô tình, nghiệp do cố tình. Thế nhưng, dù nhân là vô tình hay cố tình đều tạo ra quả của nó. Đức Phật dạy rằng:

“Giả sử bách thiên kiếp,

Sở tác nghiệp bất vong,

Nhân duyên hội ngộ thời,

Quả báo hoàn tự thọ.”

Những việc ta đã làm dù trải qua trăm ngàn kiếp cũng không mất đi, chỉ chờ đủ nhân duyên, cái quả ta sẽ tự nhận lấy.

2) Năng lực của nghiệp:

Năng lực của nghiệp được hình thành theo từng loại nghiệp khác nhau trong một tiến trình tâm lý rồi đưa đến sự hình thành các đặc tính của nghiệp.

a/ Tập quán nghiệp: Là nghiệp được huân tập bởi một thói quen trong đời sống hằng ngày. Có thể đó là thói quen thuộc tâm lý, hành vi, cách ứng xử v.v... ví dụ, uống rượu là một tập quán nghiệp.

b/ Tích lũy nghiệp: Là các nghiệp được tích lũy dần như rót nước vào chai, có thể xem thân của ta như là một tích lũy nghiệp từ vô thủy.

c/ Cực trọng nghiệp: Là các nghiệp gây ấn tượng cực mạnh và sâu trong tâm lý của con người.

d/ Cận tử nghiệp: Là nghiệp lúc sắp lâm chung hay những sức mạnh tâm lý của con người trước lúc tắt thở. Nghiệp này cực kỳ quan trọng trong việc hướng dẫn nghiệp thức đi tái sinh. Những tư tưởng cuối cùng của người chết sẽ tạo nên một cận tử nghiệp (thiện hoặc bất thiện). Một người có thể lúc sống không làm được việc thiện nào, nhưng trước lúc tắt thở, nỗ lực sinh khởi về thiện pháp, về những điều thiện trong đời, và nhờ ý lực đó có thể tái sinh vào cõi tốt đẹp (tương tự như vậy đối với các trường hợp ngược lại). Từ đó, chúng ta cần huân tập các thiện nghiệp để tạo thành một sức mạnh đoạn trừ các ác nghiệp ngay trong đời sống hàng ngày và cả đến giờ phút lâm chung.